कविता : बलिहाङ पर्व

-समर शर्मा घिमिरे

सम्झना छ भन भन भाई हो भैलीनिको

याद आउँछ बत्ती र त्यो झिलिमिलीको

अरु पर्व त त्यस्तै हो, बत्तीको यो पर्व

रातो र चिप्लो बाटो भन्दै लाग्छ गर्व ।

विचित्रको चाडपर्व हाम्रो भाइलाई बाँध्ने दिदीबहिनीबाट

चरा, चौपायलाई पुज्ने हामी, बुझ्ने हामी रक्षा उनीबाट

खेल्दै नखेल्ने पनि पुग्छन् कौडा र पासाको जुवामा

मेटाउँछन् पिर चिन्ता द्वेष , जोड्ने भाइचारा आशामा ।

अझ धेरै आउँछ याद बालापनको देउसुरेको

जम्मा गरेका ती दान हामीले, जान्थ्यो वनभोजको

सम्झना छ भन भन भाइ हो भैलेनीको

याद आउँछ बत्ती र त्यो झिलिमिलीको ।

Comments

पाल्पा रम्भा गाउँपालीकाको मगर यूवाहरु मगरात जोङ संस्थामा संगठित भए

मगरको भाषा, धर्म, संस्कार, रितिरिवाज संरक्षण प्रबद्धन र एकताबद्ध गर्दै पुस्ताहस्तान्तरण गर्ने लक्ष्य सहित औपचारिक कार्यक्रम आयोजना गरिएको संस्थाका बिरष्ठि उपाध्यक्ष सुदिप काम्मु मगरले जानकारी दिनुभयो । मगरको आफ्नै बिशेष पहिचान छ, जुन नयाँ पुस्ताले यसको अनुभव गर्न नपाउँने हुन् की भन्ने उनको बढो गुनासो थियो । हाम्रो संस्था मगरात जोङ दर्ता प्रकिृयामा रहेको र, संस्था दर्ता पश्चात अझ नयाँ योजना थप गर्दै लैजाने छौ । उनले थपे बिशेष गरि यहाँका मगरका बच्चाहरु लाई बिधालय जाने बातवरण गराउँने र रम्भा गाउँपालीकाको स्कुलमा मगर भाषालाई पठनपाठनको रुपमा लागु गराउँनाका निम्ति पनि यस संस्था जुटोको हो । यस औपचारिक कार्यक्रममा रम्भा गाउँपालीका भित्र पर्ने पाँच वटै वडा बाट मगरहरु सहभागी जनाएका थिए । यसरी आयोजना गरिएको कार्यक्रम रम्भा गाउँपालिका वडा ५, ताहुँ स्थित रेडक्रस भवनमा सम्पन्न भएको थियो । सो भेला बाट थप गर्ने गरि ११ जनाको नयाँ कार्यसमिति निर्माण गरिएको छ । साथै संस्थाका निर्वाचित नाम यस प्रकारका छन् । अध्यक्ष : दिपक काम्मु मगर बरिष्ठ : उपाध्यक्ष सुदिप काम्मु मगर उपाध्यक्ष : गंगा मंश्राङ्गी मगर सचिव...

लघु कथा : ब्यापार संघर्ष

सन्जय सिंजाली मगर कृष्ण थापा, सानो गाउँमा जन्मिएका एक युवक, आफ्नो परिवारको आर्थिक अवस्थाले पिरोलिएका थिए। उनी किसान परिवारमा जन्मिएका थिए र सानैदेखि खेतबारीमा काम गर्नु उनको दिनचर्या थियो। तर, उनका आँखा धेरै टाढा थिए। उनलाई ठूला शहरको चहलपहल र जीवनमा केही ठूला कुरा गर्नुपर्ने सपनाहरू थिए। विद्यालयमा पढ्नका लागि पर्याप्त साधन थिएनन्, तर कृष्णले आफ्नो अध्ययनलाई कहिल्यै कमजोर बन्न दिएनन्। उनी साँझ खेतमा काम गर्थे र बिहान बिहान सबेरै उठेर विद्यालय जान्थे। साथीहरूले उनीमाथि हाँसे, गाउँलेहरूले उनलाई तिमीले के नै गर्न सक्छौ र भनेर खिसी गरे। तर, कृष्णको मनमा केही फरक योजना थियो। विद्यालय सकिएपछि उनी काठमाडौं जाने निर्णय गरे। घरमा कसैले उनलाई रोक्न चाहेनन्, तर सहयोग गर्ने कोही पनि थिएन। उनले आफ्नो सानो कोठरीमा रहेका केही सामानहरू बेचेर काठमाडौंका लागि यात्रा सुरु गरे। शहरमा उनले संघर्षको नयाँ आयाम भेटे रातभर जागिर, बिहान कलेज। कहिलेकाहीं खान नपाएर सुत्नुपर्थ्यो, तर उनले कहिल्यै हार मानेनन्। उनी हरेक सानोतिनो अवसरको खोजीमा रहन्थे। कहिलेकाहीं पैसाको अभावले गर्दा पुस्तक किन्न नसक्दा सार्वजनिक पुस्...

धर्म होइन पहिचान संकट हो: मगर बौद्ध बनाउने प्रयासको रोचक प्रपञ्च

-संजय सिन्जाली मगर नेपालका आदिवासी जनजातिहरूमध्ये मगर समुदाय ऐतिहासिक, भाषिक, सांस्कृतिक र धार्मिक दृष्टिले विशिष्ट पहिचान बोकेको समूह हो। आफ्नै खाम ( शामानिक ) धर्म, प्रकृति र पूर्वजपूजामा आधारित जीवनशैली, मौलिक संस्कार, लोपोन्मुख भाषा, लिपि र परम्परागत ज्ञान बोकेको यो समुदायलाई पछिल्ला केही वर्षदेखि जबर्जस्ती बौद्ध धर्ममा सीमित गर्न खोजिने चलन देखा परेको छ। मगर धर्म भनेकै बौद्ध हो भन्ने एकपक्षीय र तथ्यविहीन दावीहरू विभिन्न संघ–संस्था, सामाजिक सञ्जाल, राजनीतिक अभिव्यक्तिहरू हुँदै आम जनमानसमा विस्तार गर्न खोजिँदैछ। यो प्रवृत्तिले मगर समुदायको मौलिक धार्मिक सांस्कृतिक संरचनामाथि गम्भीर हस्तक्षेप गर्दै आएको छ, जसले दीर्घकालमा सांस्कृतिक पहिचानको संकट निम्त्याउन सक्ने देखिन्छ। इतिहासको पुनर्लेखन होइन, यथार्थको सम्मान गरौं : मगरहरूको धार्मिक जीवनशैली प्राचीन कालदेखि नै कुनै संस्थागत धर्मको अनुकरणमा आधारित नभई प्रकृति, पुर्खा र आत्मिक विश्वाससँग सम्बन्धित स्वतन्त्र प्रणालीमा विकसित भएको हो। देवीदेवता, कुलपूजा, साम्दो, भुतपुर्वज, देउराली, ल्हो पद्धति, खाम र सामी संस्कारहरू मगर समुदायका आफ्नै...

InkNepal

Search This Blog